سرمایه اجتماعی سازمانی

*تعریف مفهومی:

ناهاپیت و گوشال(1998) سرمايه اجتماعي را« مجموعه منابع بالفعل و بالقوه آورده شده، دسترس پذير، و پديد آمده از شبكه اى از روابط تعريف كرده اند كه فرد يا واحد اجتماعي كسب مي كند». ناهاپیت و گوشال(1998) سرماية اجتماعي را به سه بعد شناختي، رابطه اي و ساختاري تقسيم كرده اند و هر سه بعد را به اجزاء جزیی تري تقسیم نموده اند؛ بدین ترتیب که:

1- سرمایه اجتماعی شناختی:

سرمايه اجتماعي شناختي به صورت نمايش ها، تعابير و نظام هاي مشترك معني در ميان شركاي رابطه تعريف مي شود و سازوكارى براي اقدام جمعی است.

2- سرمایه اجتماعی ساختاری:

سرمايه اجتماعي ساختاري، گستره ارتباطات متقابل افراد را در سازمان شامل می شود؛ بدین معنا که این بعد میزان ارتباطی که افراد با یکدیگر در سازمان برقرار می کنند، در بر می گیرد.

3- سرمایه اجتماعی رابطه ای:

سرمايه اجتماعي رابطه ایی با ماهيت و كيفيت پيوندهاي رابطه اي ارتباط دارد و از طريق سطوح فراوان اعتماد، هنجارهاي مشترك، تعهدات و التزام هاي درك شده، و احساس تعلق متقابل توصيف می شود.

*تعریف عملیاتی:

سرماية اجتماعي سازماني در پژوهش حاضر براساس رویکرد نظری ناهاپیت و گوشال با سه بعد: 1- سرمایه اجتماعی شناختی( با شاخص های: چشم انداز، ارزش ها و روایت های مشترک، شناخت و همکاری براساس حکایات مشترک)؛ 2- سرمایه اجتماعی رابطه ای( با شاخص های: روابط مبتنی بر دوست داشتن، صداقت و اعتماد متقابل، تعهد و همکاری به عنوان یک الزام، احساس تعهد و تعلق و رجحان منافع سازمان) و 3- سرمایه اجتماعی ساختاری( با شاخص های: شکل آرایش پیونده ها، روابط شخصی گرم و پیوندهای شبکه ای، ارتباطات کاری زیاد و مفید و موثر بودن شبکه

ساختار ارتباطی تسهیل کننده ) مورد سنجش قرار می گیرد.

پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی سازمانی ناهاپیت و گوشال :

پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی سازمانی ناهاپیت و گوشال (1998) در قالب طیف لیکرت 5 درجه ایی مورد استفاده قرار  می گیرد.  این ابزار دارای20 سئوال بوده که سه بعد سرمایه اجتماعی سازمانی یعنی: سرمایه اجتماعی ساختاری( با 4 شاخص: الف- شکل آرایش پیونده ها، ب- روابط شخصی گرم و پیوندهای شبکه ای، ج- ارتباطات کاری زیاد و مفید و موثر بودن شبکه و د- ساختار ارتباطی تسهیل کننده)، سرمایه اجتماعی شناختی( با دو شاخص: الف- چشم انداز، ارزش ها و روایت های مشترک و ب- شناخت و همکاری براساس حکایات مشترک) و سرمایه اجتماعی رابطه ایی( با 4 شاخص: الف- روابط مبتنی بر دوست داشتن، صداقت و اعتماد متقابل، ب- تعهد و همکاری به عنوان یک الزام، ج- احساس تعهد و تعلق و د- رجحان منافع سازمان)  را مورد سنجش قرار می دهد. پاسخ دهی به سئوالات نیز براساس طیف پنج گزینه ای لیکرت با گزینه های "کاملا مخالف" (با نمره 1)، "مخالف" (با نمره 2)، "تا حدی  موافق" (با نمره 3)، "موافق" (با نمره 4) و "کاملا موافق" (با نمره 5) می باشد. ابزار جهت و کدگذاری معکوس ندارد.