هويت ملی

*تعريف مفهومي:

هنری تاجفل (1986) شکل گیری هویت را ترکیبی از دو احساس متضاد تعلق به گروه خودی از یک سو و احساس تمایز در برابر گروه های غیر خودی از سوی دیگر قرار می دهد. تاجفل هويت اجتماعي را با عضويت گروهي پيوند مي‌زند و عضويت گروهي را متشكل از سه عنصر مي‌داند: 1- عنصر شناختي: آگاهي از اينكه فرد به يك گروه تعلق دارد؛ 2- عنصر ارزشي: فرض هايي درباره پيامدهاي ارزشي مثبت يا منفي عضويت گروهي؛ 3- عنصر احساسي: احساسات نسبت به گروه و نسبت به افراد ديگري كه رابطه اي خاص با آن گروه دارند. مجموع اين عناصر منجر به شكل‌گيري يك مقوله‌بندي از عضويت گروهي مي‌شود. مقوله‌بندي، افزايش شيوه‌هايي را موجب مي‌شود كه در درون گروه مطلوب و در بيرون گروه هزينه ‌بردار هستند. لذا اگر براساس تئوري هويت اجتماعي تاجفل و ترنر" ارتباط با سرزمین جایگزین "عضویت گروهی بکنیم، تصويري از هويت ملی به دست مي‌آيد. به این ترتیب هویت ملی عبارت خواهد بود از :

" ميزان شناخت فرد از تعلق و ارتباطش نسبت به سرزمینی خاص و پيامدهاي ارزشي مثبتي که فرد براي اين تعلق و ارتباط قائل است و بالاخره احساسات خاص فرد نسبت به آن سرزمین و نسبت به ديگراني که مثل او رابطه‌اي مشابه با آن سرزمین دارند. به بيان ديگر هويت ملّی عبارت است از: تعريف شخص از خود براساس داشتن تعلق نسبت به سرزمینی خاص به همراه ملاحظات ارزشي و احساسي مترتب با آن ". 

*تعريف عملياتي:

براساس رویکرد نظری هویت اجتماعی هنری تاجفل (1986) ابعاد هویت ملی به شرح ذیل مشخص و سنجیده می شود:

1- عنصر شناختي: ميزان شناخت و آگاهي فرد از تعلق و ارتباطش نسبت به سرزمین ایران.

2- عنصر ارزشي: پيامدهاي ارزشي مثبتي که فرد براي تعلق و ارتباطش نسبت به سرزمین ایران قائل است؛

3-عنصر احساسي: احساسات خاص فرد نسبت به سرزمین ایران و نسبت به ديگراني که مثل او رابطه اي مشابه با سرزمین ایران دارند.

پرسشنامه محقق ساخته هویت ملی:

پرسشنامه محقق ساخته هویت ملی براساس رویکرد نظری هویت اجتماعی هنری تاجفل و ترنر(1986) در قالب طیف لیکرت 5 درجه ایی مورد استفاده قرار  می گیرد.  این ابزار دارای 27 سئوال بوده که سه بعد شناختی، احساسی و ارزشی را مورد سنجش قرار می دهد. پاسخ دهی به سئوالات نیز براساس طیف پنج گزینه ای لیکرت با گزینه های "کاملا مخالف" (با نمره 1)، "مخالف" (با نمره 2)، "تا حدی  موافق" (با نمره 3)، "موافق" (با نمره 4) و "کاملا موافق" (با نمره 5) می باشد.  ابزار کدگذاری معکوس ندارد.