مشارکت اجتماعی

تعریف مفهومی:

«مشاركت اجتماعي در معناي وسيع در بر گيرنده انواع كنش هاي فردي و گروهي به منظور دخالت در تعيين سرنوشت خود و جامعه و تاثير نهادن برفرايندهاي تصميم گيري درباره امور عمومي است »(مارکوس و والتون،2002 : 5  نقل از ساروخانی و امیرپناهی،1387: 33-32). اکسلرد بر ویژگی داوطلبانه، انتخابی و غیر انتفاعی بودن این فرایند تأکید دارد که بر مبنای این ویژگی ها مشارکت اجتماعی در شکل نهادی اش از نهادهایی چون مجامع دولتی، نهاد خانواده و مؤسسات انتفاعی مجزا می شود( نقل از غفاری و نیازی،1386 : 16). "مشاركت اجتماعي سطوح فعاليت از عضويت ساده در انجمن ها ( محلي، خيريه، شغلي  و فعاليت در اين سازمان ها تا فعاليت هايي از قبيل ملاقات با مقامات عالي مملكتي(نمايندگان مجلس، وزراء و .... ) يا نگارش نامه و گزارش به آنها به منظور طرح مشكلات و درخواست اصلاح و تغيير سياست ها را در بر مي گيرد"(رضايي، 54:1375 ).

تعریف عملیاتی:

مشارکت اجتماعي براساس رویکرد تلفیقی مشارکت( یعنی رویکرد ابزاری و غایی) با دو بعد ذهنی(آمادگی روانی) و عینی(عمل مشارکتی) و نیز چهار شاخص آگاهی داشتن، تصمیم گیری، شرکت کردن و رضایت داشتن مشخص و سنجیده می شود. شاخص های آگاهی داشتن و تصمیم گیری ابعاد ذهنی مفهوم مشارکت اجتماعی را تشکیل می دهند و شاخص های شرکت کردن و رضایت داشتن ابعاد عینی مفهوم مشارکت اجتماعی را می سازند.

پرسشنامه محقق ساخته مشارکت اجتماعی:

پرسشنامه محقق ساخته مشارکت اجتماعی براساس رویکرد نظری تلفیقی مشارکت یعنی رویکرد ابزاری و رویکرد غایی ساخته شده است. این پرسشنامه دو بعد ذهنی مشارکت اجتماعی( شامل دو شاخص آگاهی داشتن از فرایند مشارکت و تصمیم گیری) و بعد عینی( شامل دو شاخص شرکت داشتن در امورات فرهنگی و اجتماعی و نیز رضایت داشتن )  را مورد سنجش قرار  می دهد. پاسخ دهی به سئوالات نیز براساس طیف پنج گزینه ای لیکرت با گزینه های "خیلی کم" (با نمره 1)، "کم" (با نمره 2)، "تا حدی" (با نمره 3)، "زیاد" (با نمره 4)، "خیلی زیاد" (با نمره 5) می باشد. گویه شماره 5 دارای جهت و کدگذاری معکوس می باشد.